20. HAMARKADA

20. hamarkada

hazkunde izugarria san juan zelaiaren eskutik

Iruñean futbola kirol gisa eta Osasuna erakunde gisa aireratzeak funtsezko elementua izan zuen San Juan futbol-zelaiaren eraikuntzan. Klub berria Zabalguneko eta Hipodromoko zelaietan hasia zen, eta ezin zuten gorritxoek Nafarroako hiriburuan sortzen ari ziren interes guztia hartu. Hala, 1922ko otsailaren 8an, Rafael Álvarez Enciso lehendakari zela, Osasunak eta Iruñeko Udalak San Juan auzoko baratzeen ondoko lursail batzuen errentamendu-eskriturak (500 pezeta) sinatu zituzten.

San Juan zelaiaren inaugurazioa.

Futbol-zelaia 1922ko maiatzaren 21ean inauguratu zen, 1919ko Espainiako Kopako txapeldun izan zen Arenas de Guecho taldearekin. Guztira 4.000 lagun bertaratu ziren ekitaldira eta Juanito Urquizu eta Zala izan ziren golegileak (2-0). Futbola masa-kirol gisa lehertu zenez, lau urte geroago, 1926an, birmoldaketa handia egin behar izan zen, jokalekuaren neurriak eta edukiera handitu zirenean, 9.000 ikuslera iristen baitzen. Lau hamarkada geroago, eta San Juanek Sadarri lekukoa emateko azken egunak bizi zituenean, 20.000 lagunentzako edukiera izango zuen.

Kirol arloari dagokionez, Osasunak lehia bizia sortu zuen eskarmentu handiagoko Tolosa, Real Union eta Real Sociedad bezalako gipuzkoarrekin. 1923an, Walter Gerbart alemaniarra iritsi zen klubera entrenatzaile gisa, zuzendaritzak garai haietan gehien garatutako futbolaren metodologia ezartzeko zuen interesari erantzunez, Europa erdialdekoa kasu. Iritsi eta bi hilabetera, Walterrek motzean ere jantziko zela erabaki zuen, eta Osasunaren historiako lehen futbolari atzerritarra izan zen. 63 urte beharko zituen Michael Pedersen danimarkarra zelairatzeko.

1924an iritsi zen Osasunaren lehen kirol-mugarri handia, B. Serieko Espainiako Txapelketaren finalera iritsi baitzen. Taldeak Sevillan Acero de Bilbaoren aurka galdu zuen arren (2-1), eragindako ikusminak eta Udalaren inplikazioak Osasuna Iruñeko erreferentziazko klub bihurtu zuten jaio eta lau urte eskasera.

Osasunaren lehen hamarkadak bere lehen idolo handia ere piztu zuen: Seve Goiburu. Bere golek grina piztu zuten San Juaneko harmailetan, baina mugak ere gainditu zituzten, 1926an Espainiako selekzioarekin gol bat sartzea lortu baitzuen Ingalaterraren aurka. Hala ere, selekziora iritsi aurretik Juanin Bilbaorena izan zen, gorritxoen lehen internazionala. Zaleen ilusioa pizten zuten bi talentu hasiberrik amaiera oso desberdina izango zuten. Jaime Lazkanok Real Madrilekin fitxatu zuen lehen polemika handienetako batean, eta Florián Ochoa 26 urterekin hil zen 1929an, zaleen artean lehia sakona sortuz.

Hamarkadako gertaera garrantzitsuenetako bat 1928an Ligako Txapelketa Nazionalaren sorrera izan zen. Osasunak Bigarren Mailako bigarren multzoan hasi zuen bere ibilbidea, baina denboraldi bat geroago klubak uko egin zion parte hartzeari, ez baitzegoen ados bere taldearekin, eta, beraz, 30eko hamarkadan Osasunak Hirugarren Mailatik hasi beharko zuen bere kirol eskalada.