institutional

El Sadar

OSASUNAREN ETXEA 1967tik

Osasunak 1967ko maiatzaren 7an jokatu zuen bere azken partida San Juan zelaian. Horrela, 1921eko maiatzaren 21etik erabilitako estadio bati agur esan zitzaion. 1965eko apirilaren 9an Bazkide Konpromisarioen Batzarrak zelai zaharra saltzea erabaki zuen eta 1966ko apirilean Sociedad Navarra SAri 40 milioi pezetako transferentzia egin zitzaion. Ikusleentzako eremu erosoa behar zen, edukiera handiagokoa eta argiztapen artifizialekoa, gaueko partidak egin ahal izateko. Gainera, salmentaren diru-sarrerak klubak garai haietan pilatutako zor larriari aurre egiteko erabili ziren.

Osasunak 10 milioi pezeta (60.000 euro gaur egun) ordaindu zituen estadio berria eraikiko zen lurrak erosteko. Eraikuntza-lanek 51 milioi pezetako kostua izan zuten, eta San Juanen salmentaren geldikinaren eta aurrezki-kutxen maileguen bidez finantzatu ziren. Obrak hamaika hilabetetan baino ez ziren egin. 14.000 metro kubiko hormigoi erabili ziren, 500.000 kilo burdin eta 350.000 kilo estalkiaren egiturarako. El Sadar estadioak 25.000 ikuslerentzako lekua zuen, horietatik 7.000 eserita. Construcciones Carlos Erroz S.A. arduratu zen obrei ekiteaz.

El Sadar estadioaren inaugurazioa 1967ko irailaren 2an izan zen, Real Zaragozak Portugalgo Vitoria de Setúbalen aurka jokatu zuen partidu batekin. Partida hori nafarrek efemeride horretarako antolatu zuten ‘’triangelu’ txapelketako lehen partida izan zen. Ohorezko sakea C.A. Osasunako presidente Jacinto Saldise jaunak egin zuen, estadioko arkitekto Tomás Arrarás jaunarekin batera. Partida arratsaldeko zortzietan izan zen eta argi artifiziala beharrezkoa izan zen. Estadioa lau izkinetan kokatutako lau dorrek argiztatu zuten, bakoitza 36 fokurekin eta 19 islatzailerekin banda bakoitzean. Partidaren aurretik, eta garaiko ohiturari jarraituz, estadioa San Ferminetako parrokoak bedeinkatu zuen, gorritxoen zuzendaritzarekin, bertako agintariekin eta beste pertsona ospetsu batzuekin batera. ‘Triangelu’ txapelketan parte hartu zuten hiru taldeek Iruñeko Udaleko dantza taldea aurretik zutela desfilatu zuten. La Pamplonesa musikaz arduratu zen. Gainera, Osasunako harrobiko taldeek jokalekuan prestakuntza olinpikoa egin zuten.

Triangelu-txapelketa

Triangelu txapelketa Osasunak, Real Zaragozak eta Vitoria de Setubaleko talde portugaldarrak jokatu zuten. Lehen partida inaugurazio egunean bertan jokatu zen, aragoiarrak eta portugaldarrak aurrez aurre jarri ziren eta gol bateko berdinketarekin bukatu zen. Estadio berrian erregistratutako lehen gola Pedras Gasteizko jokalariak egin zuen, 57. minutuan.

Hurrengo partida, gorritxoen eta portugaldarren artekoa, egun bat geroago jokatu zen, Osasunaren garaipenarekin, hiru goleko aldeaz. Osabak 28. minutuan sartu zuen Osasunaren lehen gola Sadarren. Irailaren 4an amaitu zen txapelketa C.A. Osasuna 0 - Real Zaragoza 3 partidarekin. Inaugurazio ekitaldiak Iruñeko Tenis Klubeko afari batekin itxi ziren gau horretan, eta bertan izan ziren, besteak beste, txapelketan parte hartu zuten agintariak eta taldeak.

Osasunak futbol zelai berrian jokatu zuen lehen partida 1967ko irailaren 17an izan zen, 17:00etan, Sportingen aurka. Bigarren Mailako partida banako berdinketarekin amaitu zen, eta Jordanak sartu zuen Osasunarentzat 16.000 ikusleren aurrean jokatu zen partiduan.

El Sadar estadioak 77/78 denboraldian izan zuen lehen aldaketa estetikoa, babes-hesiak jarri zituztenean, Espainiako Futbol Federazioak Lehen eta Bigarren Mailako klub guztiak behartu zituelako erreforma hori egitera, segurtasun-arrazoiengatik. Eta 81/82 denboraldian lehen aldiz zuzeneko partida bat eman zen estadiotik, C.A. Osasunak F.C. Barcelonaren aurka lortutako garaipenarekin amaitu zena.

Tribuna berria

Sadar 1989an birmoldatu zuten, Goi Mailako Harmaila eraikiz, 561 milioi pezetako kostuarekin. Osasuna, garai haietan zorrik gabe, Administrazioak egin behar zuen saneamendu-planetik kanpo geratu zen, eta ez zegoen aurreikusita kinielak sartzeagatik inolako kopururik jasotzea, arazo ekonomikoak zituzten klubek egin zuten bezala. Garai hartako Fermin Ezcurra jaunaren erantzuna tribuna berri bat altxatzea izan zen, Futbol Liga Profesionalak bere gain hartu behar zuen zor pribatuaren kontura. Aldaketa horrekin, estadioak 30.000 ikusleko edukiera izatera igaro zen, eta urte batzuk geroago kopuru hori 20.000-ra murriztu zen, UEFAren jarraibideek hala aginduta; izan ere, segurtasun-arrazoiengatik.

1998ko abenduan, Osasunak bere lehen denda ofiziala instalatu zuen zelaiaren azpialdean. 1999ko maiatzaren 29an inauguratu ziren ofizialki Osasunaren bulegoak, estadioaren atzealdean. Ordura arte, talde gorritxoaren administrazio-lana Gaztelu Plazako bulego enblematikoetatik kudeatu zen, gaur egun klubeko beteranoen egoitza bihurtu direnak.

1999ko urtarrilean, aldaketa berri bat gauzatu zen: bideomarkagailu moderno bat ezarri zen gol-tribunaren eta lehentasunezko tribunaren angeluan. 1999ko azaroaren 13an, Osasunaren egoitza berria eta batzar-aretoa inauguratu ziren Sadarren. Bulego horiek eta bulegoak ordura arte Gazteluko plazan egon ziren.

99/00 denboraldiak ere aldaerak ekarri zituen estadioaren kanpoaldean. Denboraldi horretan, bi jatetxek ateak ireki zituzten eraikinaren kanpoaldean. Estadioko prentsa-aretoa ere lekuz aldatu zen.

Halaber, 02/03 denboraldiak berrikuntza ugari ekarri zituen estadiora. Prentsa-kabina zaharrak estadioko goiko tribunan birkokatu ziren. Informatzaileen gune zaharra VIP eserleku batzuk diseinatzeko erabili zen. Aldageletako tunela ere garai berrietara egokitu zen.

EOsasunaren administrazio-lanak gora egin zuen, eta, ondorioz, bulegoak handitu egin ziren, hiru bulego berri eta bilera-gela bat eraikita. 2003ko maiatzaren 14an lokal bat ere inauguratu zen, Peña Osasunisten Federazioak independentziaz eta erosotasunez lan egin ahal izan zezan.

Garai berrietara egokitutako estadio moderno baten amaiera 2003ko udan iritsi zen. Estadioko harmaila osoa aldatu zen. Obra handi horrekin, estadioaren behealdea ia bi metro altxatu zen jokalekutik, eta besaulki berriak jarri ziren ikusleak erosoago egon zitezen eta ikuspen hobea izan zezaten. Banden zabalera eta hondoak handitu egin ziren obra honekin, eta antzinako aulkien ordez beste batzuk jarri ziren. Harmailetatik bereizteko hesiak ere kendu egin zituzten. Uda berean, Osasuna Fundazioaren egoitza berria inauguratu zen, gaur egun Sadar estadioaren atzealdean dagoena. 2017an, 30 metro karratuko azalera zuten bi bideomarkadoreen ordez, 45 metro karratuko beste bi berriago jarri ziren.

Birmoldaketa handia

Estadioak 50 urte bete zituen 2017ko irailean, eta handik gutxira planteatu zen gorritxoen estadioak historian zehar jasan duen birmoldaketarik handiena. 2018ko uztailean, erakundeko presidenteak, Luis Sabalzak, gorritxoen estadioa eraberritzeko eta handitzeko lehiaketa baten deialdia iragarri zuen. Estadioa zahartuz joan zen pixkanaka, eta klubak bizi izan zuen krisialdi berriak instalazioetan behar adina inbertitzea eragotzi zuen. Estadioa segurtasun-arau desberdinetara egokitu ondoren, 18.500 ikusleetara murriztu zen, eta Osasunak bazkideak berritzeko lanak bakarrik egin zitzakeen, abonatu berririk egin gabe. Gainera, Sadarrek ez zituen jada oinarrizko arauak betetzen ebakuazio-kasuetarako, ezta LaLigak telebistako emankizunen arloan ezarritako eskakizunak ere. Horregatik, Zuzendaritza Batzordeak beharrezkotzat jo zuen erreforma-proiektu bat abiaraztea, edukiera 25.000 eserleku ingururaino handitzeko.

Klubak baldintza plegu bat argitaratu zuen eta ordura arte futbolaren munduan prozesu paregabea diseinatu zuen. Arkitektura-estudioak askatasunez aurkeztu ahal izan ziren estadioa eraberritzeko ideien lehiaketara. Lehiaketa horrek 16 milioi euroko muga zuen, gehi BEZa, gehienezko gastu gisa. Azkenik, arkitektura-estudioak eta eraikuntza-enpresak eskutik joan ziren bost proiektu aurkeztu ziren. Bostak 2018ko urrian aurkeztu ziren Nafarroako Unibertsitatearen Museoan, eta bertan izan ziren Zuzendaritza Batzordea, plantilla, klubeko langileak, beteranoak eta bazkideak. Bazkideek proiektu bakoitzaren xehetasun gehiago jaso ahal izan zituzten eta ondoren erakundeko 18 urtetik gorako bazkide guztiak hautestontzietara deitu zituzten. 11.000 bazkidek baino gehiagok izan zuten bozketan parte hartzeko eskubidea, eta klubaren historiako mobilizazio-ehuneko handiena lortu zuen: % 75eko parte-hartzea eta 8.400 boto baino gehiago. Gainera, klubaren historian lehen aldiz, bazkideek aurrez aurre eta online bozkatu ahal izan zuten.

Klubeko bazkideek lehenik eta behin aukeratu behar zuten oinarrizko erreforma bat egitea kostu txikiagoarekin eta handitzerik gabe (bazkideen % 7,6k aukeratu zuen aukera hori), edo asmo handiagoko erreforma bat egitea, edukiera handituz, eta aukera hori irabazi zuen, botoen % 90,3rekin. Aurkeztutako bost proiektuen artean, Muro Rojo (OFS Architects) eta Constuctora VDR izan ziren irabazleak, botoen % 45,3rekin.

2019ko ekainean hasi ziren Preferente sektoreko obrak. Beheko solairuko gela guztiak eraitsi ziren, eta aldagela zabalagoak egin ziren taldeentzat eta arbitroentzat, baita dopinaren aurkako areto berri bat ere. Ordutik, bertako aldagelak bigarren solairu bat du, aktibazio-ariketak egiteko prestatua. Bi aldagelen arteko elkargunea handitu egin zen, eta berdegunera irteteko eremua eta eremu mistoa ere erabat berritu ziren. Lehenengo solairuan bulego berriak eraiki ziren Marketing Sailarentzat eta Komunikazio Sailarentzat.

Erreforma prentsa-aretora, VIP palkora eta komunikabideentzako kabinetara ere iritsi zen. Goi Tribunan ere mahaiak egin ziren partidetan akreditatutako hedabide guztiak hartu ahal izateko. Lehendik zeuden bi igogailuak berritu ziren, enpresa-palkoak erabat berregin ziren beren egoera zelaira hurbilduz, eta jendearentzako komunak eraberritu ziren. Obrarik garrantzitsuena Goi Tribunari eskailera independenteen bidezko sarbidea ematea izan zen.

2019ko urriaren amaieran hasi zen eraberritzearen bigarren fasea, harmailen goiko eraztun berriaren zimendatze-obrekin, estadioaren edukiera 23.500 ikuslerenganaino handitu zuena. Ikusleei estadiorako sarbidea aldatu zitzaien, beheko solairua merkataritza-lokaletarako libre uzteko aukera emanez.

Estadio osoko eserlekuak berritu egin ziren, eta nabarmen handitu ziren VIP eremuak, Albokoan enpresa-palko berriak eraiki baitziren eta Premium Gunea sortu baitzen, 200 pertsona baino gehiagorentzako edukierarekin, eta 1920 Aretoa, 400 metro koadro baino gehiagoko gune klimatizatua.

Obrak estadiorako sarbideak, komunak, zaharberritzea eta, oro har, erabilgarri zeuden zerbitzu guztiak hobetu zituen. Eraikinaren izkina bakoitzean lau igogailu berri jarri ziren zailtasunak zituzten ikusleak mugitu ahal izateko, eta 70 plaza baino gehiago sortu ziren mugitzeko arazoak zituzten pertsonentzat.

Estadioaren argiztapena erabat berritu zen eta LEDek ordezkatu zuen, baita barruti osoko megafoniak ere. Estadio osoko estalkiaren ordez beste bat jarri zen. Jarduera horiei guztiei esker, Sadarrek 'Stadium Database' webgune espezializatuaren saria jaso zuen 2021ean, urte horretan eraikitako edo berritutako munduko estadiorik onenari.

2022ko ekainaren 5ean Argentinako selekzioaren eta Estoniako selekzioaren arteko lagunartekoa ospatu zen Sadarren, argentinarren aldeko 5-0eko emaitzarekin. Leo Messi izan zen gaueko heroia bere selekzioaren bost golak sartzean, albizelestearekin horrelako erregistroa lortzen zuen lehen aldia izanik. 18.332 ikuslek ikusi zuten norgehiagoka.

Patrocinadores

KosnerMacron
CelerClínica UniversidadDIGI
Tauro Motor - ToyotaCaixaBankSan MiguelJaylo
VeridasSorareLG

Colaboradores

Coca ColaHalcon ViajesDamik